Szybkość, pośpiech, kompresja

Szybkość, pośpiech, kompresja

Ewelina Suszek

Książka poświęcona jest analizie i interpretacji jednego z najistotniejszych wątków poezji Krystyny Miłobędzkiej – rozmaicie waloryzowanego pośpiechu oraz związanej z nim pogoni za chwilą i bezinteresownego biegu. Nowatorskie jest rozpatrywanie tego zagadnienia nie tylko w perspektywie poezji konkretnej oraz lingwistycznej, lecz także w zakresie szerszym: pośpiechu jako syndromu współczesności. U podstaw takiego podejścia leży założenie, że koncepcja czasu, ukształtowana przez kulturowe przyśpieszenie, wpływa również na dzieła tych poetów, którzy zdają się nie interesować cywilizacyjnymi zmianami. Pozwala ono odkrywać rozmaite, a niespodziewane powiązania między estetyką dwudziestowiecznych awangard (zwłaszcza projektami zachłyśniętych szybkością i nakłaniających do "skoku w teraz" futurystów i Awangardy Krakowskiej) a neoawangardową twórczością mało przychylnej do nich Miłobędzkiej. Kontekstem uzupełniającym w interpretacyjnych dociekaniach stają się również liryki Wisławy Szymborskiej i Urszuli Kozioł. Autorkę ciekawią szczególnie eksperymenty z chronosem, zabiegi, którym poetki poddają w swoich wierszach czas – relatywizują, kompresują chwilę, zastępują nią przestrzeń, zmuszają do przekształceń, demonizują i próbują ją pośpiesznie dogonić lub jak najszybciej z niej uciec. W centrum zainteresowań pozostaje bogaty repertuar środków artystycznych, generujących efekt pośpiechu. Pośpiech – wielokroć tematyzowany przez Miłobędzką – organizuje wypowiedź poetycką właściwie na każdej płaszczyźnie. Rozmaitość jego oddziaływań pozwala mówić o rozbudowanej "poetyce przyśpieszenia".