De officiis libri tres

De officiis libri tres

Łukasz Opaliński

De officiis libri tres Łukasza Opalińskiego to już dziewiąty tom serii Biblioteka Staropolskiej Myśli Politycznej. Jest to, jak pozostałe opublikowane XVII-wieczne traktaty, wydanie dwujęzyczne, które zawiera transkrypcję łacińskiego oryginału i jego tłumaczenie na język polski.

Podstawę edycji stanowi wydanie z 1668 r. ze wstępem i kilkoma przypisami Andrzeja Maksymiliana Fredry, którego dzieła są trzonem Biblioteki Staropolskiej Myśli Politycznej.

W De officiis Opaliński nawiązuje do dzieła Cycerona o tym samym tytule. Polski autor, podobnie jak Arpinata, dzieli traktat na trzy księgi. W księgach

O prawości, O miłości, O pobożności pisze o człowieku, państwie i Bogu. Jego De officiis uznać można za próbę całościowego wyjaśnienia świata. Autor omawia w O powinnościach m.in. takie zagadnienia jak: powołanie władzy, prawo wojny, prawo własności, kondycja katolicyzmu po soborze trydenckim.

Osoba twórcy De officiis jest równie interesująca jak jego dzieło. Łukasz Opaliński, jeden z największych erudytów XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, pochodził z rodu wywodzącego się od rycerzy Bolesława Śmiałego i Bolesława Krzywoustego. Był jednym z najzamożniejszych magnatów w Koronie. Polityk swoim doświadczeniom parlamentarnym dał wyraz w Rozmowie plebana z ziemianinem. Ponadto był pomysłodawcą i współtwórcą pierwszej rodzimej gazety Merkuriusz Polski. Jego traktat teologiczno-polityczno-prawny, który oddajemy w Państwa ręce, to z pewnością dzieło, które spopularyzuje myśl staropolską i dostarczy wiedzę o ówczesnej Rzeczypospolitej.