Polityczne dzieło Edvarda Benesa

Polityczne dzieło Edvarda Benesa

Roman Dębecki

Małą Ententą nazwano blok trzech państw: Czechosłowacji, Rumunii

i Jugosławii stworzony po zakończeniu I wojny światowej,

po rozpadzie Austro-Węgier. Głównym jego twórcą był Edvard

Bene czeski polityk, najbliższy współpracownik prof. Toma

G. Masaryka, minister spraw zagranicznych Czechosłowacji w latach

1918-1935. Obaj ci politycy odegrali najważniejsza rolę w akcji

niepodległościowej, która doprowadziła do powstania po I wojnie

światowej Państwa Czechosłowackiego. Zarówno Czechosłowacja

jak też Rumunia i Jugosławia obawiały się rewizjonizmu węgierskiego

te obawy stały się spoiwem sojuszu zwanego Małą

Ententą. Autor przedstawia czeską akcję niepodległościową w latach

1914-1918, proces formowania Małej Ententy w latach 1920-1921,

rolę, jaką w tym procesie odegrał E. Bene oraz działania bloku do

roku 1925, czyli do konferencji w Locarno. Konferencja w Locarno

i podpisane tam układy, a szczególnie gwarancje granic Niemiec

z Belgią i Francją oraz odmowa Niemiec takich gwarancji dla granic

z Czechosłowacją i Polską, zmieniła układ sił w Europie, wzmocniła

Niemcy kosztem państw mniejszych, w tym członków Małej

Ententy, otwierała w przyszłości możliwość rewizji terytorialnych.

Niestety, w tym czasie ani E. Bene, ani inni politycy nie rozumieli

tych negatywnych skutków. Ujawniły się one w następnych latach,

a najostrzej w 1938 r., kiedy doszło do podpisania układu monachijskiego

oddającego Niemcom Sudety. Wtedy też Mała Ententa przestała

praktycznie istnieć.

Roman Dębecki jest absolwentem Wydziału Historii Uniwersytetu

Warszawskiego. Przez wiele lat pracował jako dziennikarz; oprócz

historii zajmuje się motoryzacją, w szczególności motoryzacją zabytkową.

Agencja Wydawnicza