Pasja mediacji

Pasja mediacji

Magdalena Mitura

Niezbadany dotychczas dorobek Maryli Laurent – tłumaczki literatury polskiej na język francuski, ambasadorki kultury polskiej, a jednocześnie traduktologa, literaturoznawcy i etnologa – łączy w sposób unikatowy stopniowe rozwijanie refleksji teoretycznej i prowadzoną równolegle tłumaczeniową praxis. Stwarza to niepowtarzalną okazję do nowego spojrzenia na zagadnienie tłumacza pod kątem wzajemnych relacji między tłumaczem, mającym świadomy, sformułowany projekt tłumaczeniowy, a realizacją tego projektu w konkretnych przykładach.
Książka Pasja mediacji. Tłumaczenie jako metaoperacja we francuskich przekładach Maryli Laurent jest pierwszym w kontekście polsko-francuskim studium tłumacza w wymiarze humanistycznym: jako osoby ukształtowanej przez wartości wyniesione z domu rodzinnego, edukację, czytelnicze zainteresowania oraz ludzi spotkanych na drodze zawodowej. W akcie tłumaczenia staje się on podmiotem mediacji definiowanej jako nadrzędna działalność nakierowana na dialog międzykulturowy, a prowadzona na różnorodnych polach aktywności społecznej.
W przypadku Maryli Laurent to pasja okazuje się motywacją i sposobem przeżywania wszelkich wysiłków zmierzających do zbliżenia dwóch narodów. Wspólnie z mediacją wyznacza ona telos tłumaczki – przyczynę i cel podejmowanych przez nią działań.
Inspirując się językoznawczą teorią Henriego Adamczewskiego, autorka postrzega tłumaczenie w kategoriach metaoperacji, to znaczy procesu sytuującego się w sferze operacji mentalnych wspólnych użytkownikom różnych języków, a manifestujący się na powierzchni tekstu poprzez struktury uwarunkowane odmiennościami systemowymi. Ich realizacje poddane są analizom porównawczym w obszarze zjawisk gramatycznych, tekstowych, narracyjnych i kulturowych w dwutekstach autorów polskiej prozy: Tadeusza Konwickiego, Władysława Terleckiego, Barbary Skargi, Andrzeja Stasiuka, Sławomira Mrożka, Zbigniewa Mentzla, Eustachego Rylskiego i Marka Kijowskiego.