Moneta i imperium

Moneta i imperium

Jarosław Bodzek, Andrzej Romanowski

Jako pierwsi zaczęli bić monety prawdopodobnie Lidyjczycy, lud zamieszkujący zachodnią Azję Mniejszą. Stało się to najpóźniej w trzeciej ćwierci VII w. p.n.e. Obyczaj produkcji i używania monety szybko przyjęli Grecy, którzy doprowadzili do jego rozpowszechnienia w świecie śródziemnomorskim. Po podboju Lidii zaadaptowali ją Persowie.

Najwcześniejsze monety bito z elektronu – stopu złota i srebra. Monety złote i srebrne jako pierwszy zaczął bić władca Lidii Krezus (561-546 p.n.e.). Poza nielicznymi wyjątkami moneta złota była domeną władcy, najpierw Krezusa, następnie perskich Achemenidów i władców macedońskich – Filipa II (359-336 p.n.e.) oraz Aleksandra Wielkiego (336-323 p.n.e.) i jego następców. Władcy wielkich imperiów bili również monety srebrne, a od czasów Filipa II także brązowe. Obok królów produkcję własnych monet prowadzili ponadto satrapowie i inni przedstawiciele króla, władcy pomniejszych królestw, lokalni dynaści oraz miasta.

Ten skomplikowany obraz mennictwa od czasów państwa Achemenidów (ok. 550-330 p.n.e.) po królestwa hellenistyczne (ok. 323-30 p.n.e.) prezentuje ekspozycja przygotowana przez Muzeum Narodowe w Krakowie i Muzeum Narodowe w Warszawie. Obok obiektów ze zbiorów organizatorów na wystawie pokazano także monety z wiodących kolekcji publicznych i prywatnych.