Karmelitańskie adaptacje “PIA DESIDERIA”

Karmelitańskie adaptacje “PIA DESIDERIA”

Radosław Grześkowiak, Jolanta Gwioździk, Anna Now

Wydany w 1624 r. tom Pia desideria autorstwa jezuity Hermana Hugona, przestawiający drogę wiernego do Boga w kategoriach erotyki oblubieńczej, okazał się najpopularniejszą książką emblematyczną o tematyce religijnej. W XVII i XVIII w. była ona bestsellerem również w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Dotąd znane były jedynie spolszczenia łacińskich elegii i poetyckie komentarze do atrakcyjnych rycin zbioru. W oryginale jezuickiego tomu poszczególne emblematy zaopatrzone zostały także w obszerne wypisy z dzieł teologicznych, które na użytek świeckich czytelników zazwyczaj pomijano. W odkrytych niedawno karmelitańskich rękopisach zachowały się jednak trzy rodzime adaptacje owych ekscerptów: Wzdychania pobożne, Pragnienia Duszy pobożnej oraz Strzały serdeczne z Pisma świętego i ojców świętych zrobione, krytycznie wydane w niniejszej publikacji. Dwa spośród wykorzystanych odpisów wykaligrafowane zostały ręką karmelitanki bosej Agnieszki od Pana Jezusa Baranka, córki sędziego ziemskiego lubelskiego, która zakonny habit przyjęła w klasztorze Niepokalanego Poczęcia NMP w Lublinie. Odnalezione adaptacje znacząco dopełniają naszą wiedzę o kulturze literackiej baroku oraz o klimacie intelektualnym środowisk zakonnych dawnej Rzeczypospolitej.