Clemenceau. Wizjoner znad Sekwany

Clemenceau. Wizjoner znad Sekwany

Jean-Nol Jeanneney

Clemenceau był wybitnym reprezentantem Francji, klasycznym radykałem i republikaninem, ale także klasycznym postępowcem, jakich dzisiaj już nie ma. Nikt już aż tak nie wierzy w zbawczą rolę
rozwoju cywilizacji i w nieuchronność postępu.
Georges Clemenceau był wybitnym francuskim politykiem i znakomitym dziennikarzem. Zawsze na lewo od centrum, zawsze pragmatyczny, a w związku z tym nie szukał wyrazistej ideologii i filozofia polityki mało go interesowała. Zarzucano mu zarówno nadmierną skłonność do kompromisu czy wręcz oportunizmu, jak i nadużywanie słów i przykładanie nadmiernego znaczenia do spraw, którym się już raz poświęcił.
Nie można powiedzieć, by miał złe zdanie na swój temat i by cechował go brak pewności siebie, co ujawni się pod koniec jego długiego życia, podczas obrad pokojowych w Paryżu na początku 1919 roku. Jednak dla czytelnika polskiego interesujące jest przede wszystkim, że historia życia Clemenceau pozwala nam lepiej zrozumieć Francję, której jak się okaże nie znamy i która miała i ma bardzo szczególne nastawienie do wielu problemów politycznych i społecznych.
Clemenceau był wybitnym reprezentantem Francji, klasycznym radykałem i