Cierń głogu

Cierń głogu

Nuala Ni Dhomhnaill

Nuala N Dhomhnaill jest czołową irlandzką poetką piszącą w języku gaelickim, eseistką, krytyczką literacką, autorką scenariuszy i książek dla dzieci. Ceniona jest zarówno z powodu doskonałej poezji tworzonej w małym języku, jak z odważnego i krytycznego konfrontowania się z tradycją patriarchalną. W 2018 roku została laureatką Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta. Jej twórczość jest "aktem ratowania języka z pozoru skazanego na zagładę, gestem przeciwstawiania się kulturowej unifikacji" – uznali jurorzy.

"Myślę, że pisanie po irlandzku jest najstarszą nieprzerwaną działalnością literacką w Europie Zachodniej, sięgającą V wieku i kwitnącą przez całe średniowiecze, kiedy stworzyła bogatą i różnorodną tradycję manuskryptów" – stwierdza N Dhomhnaill w eseju na łamach "The New York Timesa". W wywiadzie dla "Gazety Wyborczej" z 2018 roku, gdy poetka odbierała w Warszawie Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta, powiedziała, że jako dziewczynka mieszkająca z ciotką w hrabstwie Kerry była ulubienicą lokalnych farmerów, którzy opowiadali jej "historie o I wojnie światowej, używając przy tym całych linijek wyjętych ze średniowiecznych manuskryptów". Właśnie w mówionym języku irlandzkim, języku farmerów i rybaków, którego N Dhomhnaill nauczyła się w latach pięćdziesiątych, przetrwała kultura wysoka jej kraju, marginalizowana przez dominującą od XVII wieku angielszczyznę. Irlandzki to według poetki "język ogromnie elastyczny, o wielkiej emocjonalnej wrażliwości, dowcipny i obfitujący w odniesienia zarówno historyczne, jak i mitologiczne; jest instrumentem głębokiej i pełnej rozmachu wyobraźni, hartowanym przez wspólnotę na przestrzeni pokoleń, tak że potrafi uchwycić i wyśpiewać każdy odcień uczuć, jakie zdarzają się między ludźmi.